VOGELS EN BLOEMEN VAN VENTADORN EN VELDEKE (solo) Cora Schmeiser - zang, klankschaal en draailier Arnold Schalks - toneelbeeld en techniek 'Vogels en bloemen van Ventadorn en Veldeke' is een rondgang langs de seizoenen van het minnende hart aan de hand van de Occitaanse poëzie van de troubadour Bernart de Ventadorn (ca. 1135-1200) en de Minnesänger Heinric van Veldeke (ca. 1128-1190). Beiden hanteren het typisch middeleeuwse stijlmiddel 'Natureingang': gedichten beginnen met een beschrijving van de ontluikende natuur als allegorie voor een ontluikende liefde. Veranderingen in die natuur weerspiegelen de stemmingswisselingen van het bezongen personage: Hoe uitgelaten en hoopvol is de poëtische ziel als het groene gras en loof verschijnt en de nachtegaal met klare stem haar helder lied aanheft? Hoe vergaat het de minnaar als de zang van de vogels verstomt en de felle kleuren van de bloemen verbleken? Wat rest de ongelukkige, wiens hart van louter wanhoop dreigt te smelten? De sopraan Cora Schmeiser weet de antwoorden en gaat u zingenderwijs voor op uw tocht langs de onbestendige jaargetijden van het gemoed. Zij begeleidt zichzelf daarbij op klankschaal en draailier. Strikt genomen is muziek luchtverplaatsing. Analoog daaraan koos vormgever Arnold Schalks het begrip ‘lichtverplaatsing’ als basis voor zijn toneelbeeld. Zijn cirkelvormig lichtplan verdicht de stadia van de minne tot één etmaal. Het licht legt stapsgewijs een baan af rond de zangeres: van laag, koel licht voor de in de ochtend ontluikende liefde, via hoog, warm licht - alsof de zon in het zenit staat - voor diens vervulling, terug naar koel laag licht voor de berusting bij het invallen van de duisternis. Arnold Schalks bedient zich bij de belichting van vonkbol en wolkenwielen. De formele basis voor de voorstelling wordt gevormd door de cirkel, terug te vinden in de roterende spelbeweging van klankschaal en draailier en in de kringloop van het licht: instrumentarium dat dient als metafoor om het door de dichters bezongen tijdloze perpetuum mobile van de hartstocht kracht bij te zetten. 'Vogels en bloemen van Ventadorn en Veldeke' was te zien en te horen in OCW, podium voor kleinschaligheden, Rotterdam / op de 'Dag Oude Muziek' in Alden Biesen (B)   PROGRAMMA A. OCHTEND / SCHEMERING Tant ai mo cor ple de joya [i] | Bernart de Ventadorn   1. VOORJAAR / VERLANGEN Swer ze der minne ist sô vruot | Heinric van Veldeke Cant l’erba fresq’ e.l fuelh apar | Bernart de Ventadorn In dem aberellen | Heinric van Veldeke   2. ZOMER / VERVULLING Manigem herzen tet der kalte winter leide | Heinric van Veldeke   3. NAJAAR / BEZINNING Ez sint guotiu niuwe maere | Heinric van Veldeke Can vei la lauzeta mover | Bernart de Ventadorn Tristran muose sunder sînen danc | Heinric van Veldeke   Z. NACHT / SCHEMERING Tant ai mo cor ple de joya [vi en vii] | Bernart de Ventadorn teksten: Occitaans en Middelhoogduits   Voor aanvullende informatie en boekingen, klik hier

foto's © Arnold Schalks