hier und dort

Cora Schmeiser, cd, hier und dort, Oswald von Wolkenstein, George Aperghis, Hildegard von Bingen, I. K. Bonset, Jon Cage, Bernard de Ventadorn, Kurt Schwitters, Beth Anderson, Phillipp der Kanzler

hier und dort (hier en daar)

De constellatie van gezongen melodiën en klankteksten van hier und dort is de resultante van een beweging van de ene plaats naar de andere, hetzij in het leven of in gedachten, in het verleden of in het heden, hetzij in de macrokosmos van de tijd, van het leven of het heelal, dan wel in de microkosmos van de stem: in haar klankruimte en articulatie.

De 13e en 15e eeuwse mens vreesde het beest van de dood (Ich spür ain tier), en waarschuwde voor de verraderlijke "glans van de wereld" die ooit zal vergaan en ellende en mislukking zal voortbrengen (Worldes blis). Hij hoopte door een opeenstapeling van goede daden zijn hellevaart te verlichten om, tenslotte 'verlicht', aan gene zijde de hemelse luister te mogen aanschouwen.

In de 20e eeuw worden (her-)kenbare geografische plaatsen zoals steden, rivieren en bergen in de extreme hoogte en laagte van de stem bezocht (Solo for voice 67). Hildegard von Bingen hult de ruimte in "klank en leven" en spreekt in haar antifoon Laus trinitati over de "wonderbaarlijke glans van het geheim", dat door geen mens kan worden gekend."

De 21e eeuwse recitaties zijn omgeven door raadsels en vragen: wat als..? (If I were a poet). Tuberculeuze klanken en geluidswenken leiden ons naar spirituele oorden (Récitation 8), waarin de Gregoriaanse koraal Veritas veritatum herinnert aan de geneeskracht van Jezus Christus : "Sta op, neem je bed en wandel!"

Met een keur aan poëtische metaforen - "de vrijheid van de leeuwerik bij zijn vlucht naar de zon", "het door de liefde gevangen hart", "het verdrinken in de ogen van de geliefde" - beklaagt Ventadorn zijn onbeantwoorde liefde in het Occitaans (Can vei la lauzeta). Zijn mededichters I. K. Bonset en Kurt Schwitters daarentegen, nemen de taal waar als klank ‘op zich’: letterklankbeelden en lettergrepen voor het scherzo en trio ('uiterst langzaam voor te dragen ') van de Ursonate.

Blijft tenslotte John Cage's versmelting van talen, tekstfragmenten, bonte zanglijnen en grafische partituur in Aria uit 1958.

De door Dietmar Bonnen en Cora Schmeiser gebouwde 'bruggen' van instrumenten en stemmen fluisteren en klinken van hier naar daar.

Cora Schmeiser

 

luistervoorbeelden

 

04 - Récitation 8 - George Aperghis | Paris (1945- )

 

06 - Laus trinitati - Hildegard von Bingen | Bingen (1098-1179)

 

13 - Can vei la lauzeta - Bernard de Ventadorn l Langue d'Oc (ca. 1135-ca. 1200)

 

17 - If I were a poet - Beth Anderson | New York (1950- )

 

hier und dort werd in juli, september en oktober 2013 opgenomen in de Loft, Keulen

Dietmar Bonnen - produktie / bruggen

Stefan Deistler - opname / nabewerking

Arnold Schalks - cover / layout

 

vertalingen

Betsy M. Blan / Christopher Morrissey / Alan Robertshaw / Arnold Schalks / Cora Schmeiser

 

CD gegevens: P330.39 / DDD / GEMA / OBST 2014 / totale speelduur: 49'01

voor bestellingen klik je hier

 

\